Rok wodny - czym jest i dlaczego warto znać to pojęcie

Czym jest rok wodny?

Edyta Siedlecki
07/08/2023
2

Rok wodny to określenie, którym posługują się hydrolodzy na całym świecie. Choć liczy równe 12 miesięcy, wcale nie rozpoczyna się 1 stycznia. Co w praktyce oznacza ten termin? Dlaczego o tym piszemy?

Rok wodny - co to jest?

Rok wodny (rok hydrologiczny lub rok przepływu) to 12 miesięcy, liczone od 1 października do 30 września na półkuli północnej lub od 1 lipca do 30 czerwca na półkuli południowej. W praktyce jest to określenie sumy wszystkich opadów w przyjętym przedziale czasowym. “Zestawienia roku wodnego” zaczęła wydawać amerykańska służba geologiczna (USCG) w 1911 r.

Koncepcja roku wodnego bazuje na tym, że opady przypadające w drugiej połowie roku kalendarzowego odpływają ze zlewni dopiero podczas następnej wiosny. Oczywiście jest to zasada umowna, od której istnieją pewne wyjątki. Jako przykład mogą posłużyć obszary typowo górskie, gdzie opady śniegu (na półkuli północnej) rozpoczynają się wcześniej, przed nadejściem listopada, natomiast spływ wód opadowych zdarza się nawet w październiku.

Do czego potrzebna jest hydrologiczna klasyfikacja roku?

Pojęcie roku wodnego stworzono z myślą o hydrologach potrzebujących do pracy systemu, w którym kluczowy jest obieg wody na planecie.

W przypadku półkuli północnej, sytuacja hydrologiczna w danym roku kalendarzowym zależy od tego, co zaczyna się dziać już na jesieni poprzedniego roku. Opady występujące w czwartym kwartale roku kalendarzowego nie wyznaczają bowiem przepływów w strumieniach i rzekach, aż do kolejnej wiosny. Z hydrologicznego punktu widzenia, więcej sensu ma zatem rozpoczynanie dwunastomiesięcznego okresu na jesieni, a nie w trakcie zimy.

Koncepcja roku kalendarzowego bardzo się przydaje na obszarach, gdzie opady w postaci śniegu, pojawiają się dopiero pod koniec roku kalendarzowego i nie ulegają stopieniu aż do wiosny czy nawet lata. Można w ten sposób oszacować, jaka ilość wody będzie dostępna dla ludzi (np. w rolnictwie), ryb i dzikich zwierząt oraz różnych procesów zachodzących na powierzchni planety. Jednocześnie naukowcy ostrzegają, że wody pitnej może wkrótce zabraknąć. Znajdujemy się w epicentrum kryzysu klimatycznego, dlatego warto znać i stosować sposoby na oszczędne gospodarowanie dostępnymi zasobami wody. Więcej na ten temat przeczytasz w poprzednim artykule: Oszczędzanie wody w domu - czy warto? Co możemy z tego mieć?

Człowiek a kurczące się zasoby słodkiej wody

Dla człowieka woda jest kluczowa do życia, ale tylko 0,5% jej globalnych zasobów nadaje się do użytkowania. Tymczasem, na przestrzeni ostatnich dwóch dekad ilość dostępnej wody słodkiej (łącznie powierzchniowej i podziemnej) kurczyła się w tempie jednego centymetra rocznie. Na jej dostępność wpływa nie tylko nadmierne zużycie w gospodarstwach domowych czy zakładach produkcyjnych. Ilość opadów na terenie Polski w teorii wystarczyłaby na nasze potrzeby, gdyby nie skażenie środowiska. Wpływa ono bowiem, bezpośrednio lub pośrednio, na jakość wód, do których trafiają między innymi pestycydy, metale ciężkie, farmaceutyki, mikroplastik oraz mnóstwo, nierzadko toksycznych odpadów przemysłowych. Niemal 40% światowej populacji ludzi nie ma też zapewnionego dostępu do toalet, co również stanowi jeden z powodów powstawania lokalnych zanieczyszczeń wody. Zachęcam w tym miejscu do zapoznania się z treścią poprzednich artykułów:

Jak zadbać o jakość wody w domu?

Aby zyskać pewność, że woda, z której korzystamy na co dzień jest zdrowa i pozbawiona szkodliwych zanieczyszczeń, warto ją zbadać w profesjonalnym laboratorium. O tym, dlaczego to takie ważne, opowiada w zamieszczonym poniżej filmie ekspertka polskiej marki Ecoperla.

W zależności od wyników analizy fizykochemicznej i bakteriologicznej, można dobrać skuteczną metodę uzdatniania wody, dzięki której kranówka będzie nie tylko smaczna, ale przede wszystkim czysta, zdrowa i delikatna dla skóry.

Wśród rozwiązań dostępnych na rynku wyróżnia się filtry kuchenne oraz filtry na cały dom. Użytkownicy tych pierwszych szczególnie chętnie wybierają system odwróconej osmozy, który zastosowano między innymi w urządzeniach Ecoperla Revo i Ecoperla Rosa. Membrana osmotyczna usuwa aż 98% zanieczyszczeń z dokładnością do pojedynczych jonów.Więcej na temat tego sposobu filtracji wody przeczytasz w artykule: Odwrócona osmoza to nie magia! Zdradzamy jak działa.

Urządzenia do uzdatniania wody na cały dom obejmują między innymi filtry mechaniczne, zmiękczacze wody, odżelaziacze wody, kolumny węglowe, bakteriobójcze lampy UV, centralne stacje wielofunkcyjne, a także inne kolumny filtracyjne działające na zasadzie wymiany jonowej i przystosowane do usuwania konkretnego rodzaju zanieczyszczeń (np. azotanów). W zależności od potrzeb, można wybrać zamontować jedno urządzenie lub kilka jednocześnie. Przeczytaj koniecznie artykuł, z którego dowiesz się jaka powinna być kolejność montażu filtrów do wody. Kiedy masz pewność, że woda z Twojego kranu jest pozbawiona zanieczyszczeń, możesz zadbać o jej maksymalnie racjonalne zużycie.

Oszczędzanie wody w domu. Poznaj niezawodne sposoby!

Najważniejszym narzędziem do radzenia sobie z potencjalnymi niedoborami wody jest przede wszystkim zintegrowanie zarządzanie jej zasobami na poziomie rządowym. Niemniej ważne jest codzienne oszczędzanie wody w domu. Przeczytaj: Ile wody zużywamy? Poznaj szokujące fakty o śladzie wodnym.

Wbrew pozorom nie potrzeba zmieniać wiele, aby przysłużyć się środowisku naturalnemu i przestać marnować jej najcenniejszy zasób. Zazwyczaj wystarczy wprowadzić drobne nawyki oraz kilka kosmetycznych poprawek w domowej instalacji wodnej. Oto, co możesz zrobić, aby skutecznie oszczędzać wodę w domu.

  • Wykonaj przegląd hydrauliczny, aby wykryć i zlikwidować nieszczelności
  • Zamontuj perlatory w kranach
  • Zrezygnuj z kąpieli na rzecz krótkiego prysznica
  • Zakręcaj wodę podczas mycia zębów, golenia lub innych czynności higienicznych
  • Zbieraj deszczówkę
  • Korzystaj z ekologicznego trybu pracy w urządzeniach AGD

Chcąc oszczędzać wodę, nie wystarczy dbać tylko o to, aby nie płynęła z kranu bez potrzeby. Przyczynia się do tego każde działanie prowadzące do ograniczenia konsumpcjonizmu, w tym naprawianie zepsutych urządzeń zamiast kupowania nowych, wybieranie energooszczędnych sprzętów AGD, dieta zawierająca mniej produktów odzwierzęcych, korzystanie z wielorazowych butelek na wodę, czy wielokrotne używanie opakowań.

Ciesz się czystą wodą pod okiem specjalistów

Choć problem z kurczącymi zasobami wody i jej rosnącym zanieczyszczeniem wciąż spędza sen z powiek naukowców i hydrologów, możesz skutecznie zadbać o jakość kranówki. Decydując się na montaż urządzeń do uzdatniania wody, wybieraj rozwiązania rekomendowane przez specjalistów i renomowanych dostawców. W przypadku pytań lub wątpliwości, zapraszam do kontaktu. Jednocześnie zachęcam do regularnych odwiedzin na naszym blogu, gdzie co tydzień publikujemy wiele ciekawych i ważnych informacji na temat sposobów uzdatniania wody pitnej.

Komentarze

Rok hydrologiczny w Polsce trwa od 1 listopada do 31 października, według większości źródeł, szczególnie IMGW.
Czytam Wasz blog dość regularnie od roku i musze przyznać, że wiele się z niego nauczyłam. :) Np. nie miałam wcześniej pojęcia, że jest coś takiego jak rok wodny, chociaż do oszczędzania wody nie trzeba mnie przekonywać.