5 pytań o wodę ze studni - czy można pić? Czy warto mieć studnię?

Posiadanie i pełne korzystanie z dobrodziejstwa wody z własnego ujęcia niesie ze sobą wiele wątpliwości. Pytania pojawiają się często na etapie budowy domu oraz chęci wybudowania własnego ujęcia wody. Oto 5 pytań o wodę ze studni, które wyjaśnią kilka kwestii. Czy wodę ze studni można pić? Czy jej użytkowanie coś kosztuje? Co warto wiedzieć zanim zaczniemy korzystać z własnego ujęcia na dobre? Czy w wodzie ze studni mogą kryć się niebezpieczne zanieczyszczenia?

1: Czy wodę ze studni można pić?

To dobre i dość często zadawane pytanie. Wodę ze studni można pić, jeśli spełnia ona normy zawarte w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Nie może zawierać w sobie mikroorganizmów, powinna charakteryzować się neutralnymi cechami fizycznymi i mieć odpowiedni skład chemiczny. Przed wypiciem wody ze studni, należy upewnić się, czy nadaje się do spożycia. Jeśli tak jest, spokojnie można z niej korzystać. Jeśli jednak nie, niezbędne będzie podjęcie kroków służących poprawie jej jakości. Nie wolno dać się zwieść pierwszemu wrażeniu. Nawet woda wydająca się najczystszą, może kryć w sobie groźne dla zdrowia substancje, np. skażenie mikrobiologiczne.

2: Ile kosztuje woda ze studni?

Woda ze studni teoretycznie powinna kosztować nas tyle, co wykopanie studni oraz osprzęt do jej obsługi. Sama woda pobierana z własnej studni jest darmowa. Opłata za wodę dotyczy jedynie podmiotów prawnych, które wybudowały studnię na podstawie pozwolenia wodno-prawnego. Jest to opłata stała pobierana przez Wody Polskie. W praktyce nie dotyczy ona jednak wielu gospodarstw domowych. Na sam koszt budowy studni składa się: koszt odwiertu (około 150-300 zł za metr), koszt pompy tłoczącej wodę oraz zbiornika hydroforowego. Najczęściej jest to kwota, która nie przekracza 10 000 złotych.

Problem jednak rodzi się, jeśli w wodzie znajdują się zanieczyszczenia i nie jest ona zdatna do bezpośredniego spożycia. Wtedy niezbędne jest jej uzdatnianie i doprowadzenie do parametrów zgodnych z obowiązującym w Polsce rozporządzeniem. Niezbędna jest więc inwestycja w stację uzdatniania wody. W takich przypadkach powstaje koszt eksploatacji własnego ujęcia wody. Do kosztu zakupu stacji uzdatniania wody należy doliczyć także serwis i właściwą konserwację.

3: Jak sprawdzić czy można pić wodę ze studni?

Przede wszystkim w tej kwestii nie należy wierzyć pozorom. Wiele mówi się o tym, że woda z głębin to woda krystalicznie czysta, nie ma zdrowszej i bezpieczniejszej. Owszem, są ujęcia, w których faktycznie trafia się woda wysokiej jakości, jednak są i takie, gdzie parametry są naprawdę fatalne. Woda praktycznie nie nadaje się do spożycia. Pamiętajmy, że obecnie zanieczyszczenie środowiska bardzo wzrasta, a do gleb, wód powierzchniowych i głębinowych przedostają się przeróżne substancje, często szkodliwe dla człowieka. Ten temat poruszaliśmy też w artykule: Woda ze studni - czy można z niej od razu korzystać?

Aby sprawdzić czy woda na pewno jest bezpieczna i można z niej bez przeszkód korzystać, należy zlecić profesjonalną analizę wody. Laboratoria dysponują specjalistycznym sprzętem, dzięki któremu można ocenić konkretne stężenia substancji, skład fizyczny czy obecność bakterii w wodzie. Uwieńczeniem są wyniki badania wody, które dokładnie wskazują czy woda jest zdatna do spożycia, a jeśli nie, to z jakiego powodu. Więcej na ten temat przeczytacie tu: Analiza wody - wszystko, co musisz wiedzieć przed zleceniem

4: Ile kosztuje badanie wody ze studni i gdzie zlecić?

Badania wody ze studni mają dość szeroki przedział cenowy. Jest kilka zmiennych wpływających na ten koszt. Przede wszystkim jest to:

• Rodzaj placówki, w której ma zostać wykonane badanie
• Region - w większych aglomeracjach prawdopodobnie cena będzie wyższa
• Rodzaj parametrów, jakie należy przebadać

Zanim zaczniemy korzystać z własnego ujęcia wody, najlepiej jest zlecić kompleksową analizę wody, składającą się z badania fizykochemicznego oraz mikrobiologicznego. Koszt takiej usługi waha się w granicach 350-450 złotych. Mikrobiologiczna analiza wody (przeczytaj: Bakteriologiczna analiza wody - poznaj jej tajniki) jest najczęściej nieco droższa od fizykochemicznej. Zapłacimy za nią w granicach 200-250 złotych. Z kolei fizykochemiczna analiza wody (Fizykochemiczna analiza wody - poznaj jej tajniki!) ma dość dużą rozbieżność cenową, ponieważ jest to zakres 120-250 złotych. Tu jest wybór znacznie większej ilości parametrów. W przypadku wody ze studni najczęściej wystarczający jest pakiet podstawowy, czyli między innymi: żelazo, mangan, azotany, chlorki, twardość wody, odczyn pH, barwa, mętność, przewodność.

Badanie wody ze studni można zlecić w sanepidzie, prywatnym laboratorium lub firmie z branży uzdatniania wody. Pierwsza z wymienionych opcji wiąże się najczęściej z najwyższymi kosztami. Ogólnie polecane jest zgłoszenie się do firmy wyspecjalizowanej w poprawie jakości wody, ponieważ najczęściej wraz z wynikami analizy wody otrzymuje się ich interpretację oraz możliwe rozwiązania. To daje odpowiedni ogląd na sprawę i lepszą możliwość przemyślenia takiej inwestycji. O tym jak przygotować próbkę do badania wody możecie przeczytać w artykule: Jak przygotować próbkę do analizy wody?

5: Jak uzdatniać wodę ze studni?

Nie ma jednego właściwego sposobu na uzdatnianie wody ze studni. Każda próbka wody jest inna. Zmiany w parametrach wody mogą być widoczne nawet w obrębie próbek pochodzących z dwóch sąsiadujących działek. To oznacza, że stacja uzdatniania wody powinna być dobierana indywidualnie do każdego przypadku i do przekroczeń, jakie zostały wykryte dzięki przeprowadzeniu analizy wody. W tej kwestii najlepiej jest zaufać ekspertom z branży. Wiele parametrów wody jest ze sobą ściśle powiązanych i zależnych. Do doboru właściwej wydajności i złoża filtracyjnego potrzebna jest wiedza i doświadczenie. Często tanie rozwiązania będą nieskuteczne lub przestaną działać. Najlepiej zaufać doświadczonym specjalistom.

Poniżej przytaczamy kilka najczęściej występujących problemów związanych z jakością wody z własnego ujęcia. Warto też wrócić do naszego poradnika: Woda ze studni bez tajemnic. Część 1, Woda ze studni bez tajemnic. Część 2, Woda ze studni bez tajemnic. Część 3

Jeśli problemem jest żelazo i mangan

Problem żelaza i manganu w wodzie jest jednym z najpopularniejszych. Bardzo często wykazują go analizy wody z własnych ujęć. Żelazo i mangan występujące w wodzie, zasadniczo nie są szkodliwe dla zdrowia i mu nie zagrażają. Powodują jednak całą listę problemów technicznych. Osad będący skutkiem wytrącania się tych substancji z wody, powoduje zarastanie światła rur, zmniejszenie przepływu, awarie pomp tłoczących wodę, awarie kotła grzewczego, większe prawdopodobieństwo rozwoju mikroorganizmów. Poza tym to wszędzie odkładające się rdzawe i smoliste osady, gorsza jakość prania, sprzątania i gotowania. O wszystkim możecie przeczytać w artykułach: Dlaczego żelazo w wodzie to problem?, Czy manganu w wodzie trzeba się obawiać?

Jeśli jest kilka problemów jednocześnie

Czasami okazuje się, że woda ze studni jest naprawdę kiepskiej jakości. Wyniki analizy czarno na białym pokazują, że przekroczeń jest kilka. Choć czasem nie ma wyboru i należy zainwestować w dużą stację uzdatniania wody, to zdarzają się przypadki, w których może wystarczyć zastosowanie jednego urządzenia. Stacje wielofunkcyjne (jak Ecoperla Multicab czy Ecoperla Multitower), dzięki zastosowanemu wewnątrz złożu, są w stanie usunąć jednocześnie: żelazo, mangan, jon amonowy, związki organiczne. Do tego sprawiają, że woda staje się naprawdę miękka. Wiele zostało wyjaśnione w recenzji:

Jeśli problemem jest siarkowodór

Właściciele własnych ujęć wody dość często uskarżają się na jej nieprawidłowy zapach. Zaraz po napełnieniu naczynia czuć zapach zgniłych jaj, który skutecznie zniechęca do korzystania z takiej wody. Najczęściej spotykane są sytuacje, w których kłopot siarkowodoru towarzyszy dodatkowo przekroczeniom żelaza oraz manganu. O sposobach na radzenie sobie z występowaniem siarkowodoru w wodzie możecie przeczytać w artykule: Nieodpowiedni zapach wody z kranu - co robić? Bardzo ważne jest napowietrzanie wody, które najczęściej jest przeprowadzane z udziałem zewnętrznego aeratora oraz hydroforu ocynkowanego.

Jeśli problemem są bakterie w wodzie

Bakterie występujące w wodzie ze studni to zdecydowanie jeden z najgorszych problemów, które mogą się przydarzyć. Przede wszystkim jest to ogromne zagrożenie dla zdrowia. Bakterie bytujące w wodzie często powodują dolegliwości ze strony układu pokarmowego, ale mogą również doprowadzić do powstawania chorób zakaźnych. Mikroorganizmy są o tyle groźną grupą zanieczyszczeń, że mogą pojawić się w wodzie praktycznie w każdej chwili. Warto mieć się na baczności i podejmować działania związane z kontrolą i zabezpieczeniem wody oraz instalacji przed mikroorganizmami. Więcej informacji można znaleźć w artykule: Rodzaje bakterii występujących w wodzie - jak z nimi walczyć? W ochronie przed szkodliwymi mikroorganizmami bardzo może pomóc odpowiednio dobrana lampa bakteriobójcza.

Najpierw sprawdź z jakiej wody korzystasz!

Z wodą z własnego ujęcia najlepiej jest zachować dużą ostrożność. Nie korzystać z niej, bo wydaje się być czysta. To często mylące, bo wielu zanieczyszczeń nie widać na pierwszy rzut oka. Bardzo ważne, aby zacząć od kompleksowej analizy wody. Jeśli wszystko jest w porządku, fantastycznie. Jeśli jednak nie, warto podjąć dalsze kroki, które pomogą w korzystaniu z bezpiecznej i naprawdę czystej wody wszystkim domownikom.