Czy trzeba uzdatniać wodę wodociągową?

Użytkowanie wody wysokiej jakości stało się obecnie priorytetem w wielu gospodarstwach domowych. Coraz częściej i więcej słyszy się o różnych typach urządzeń do uzdatniania wody. Czy kwestia poprawy jakości wody dotyczy tylko właścicieli własnych ujęć? A może woda wodociągowa też wymaga uzdatniania?

Skąd czerpiesz swoją wodę pitną?

Dane Głównego Urzędu Statystycznego z 2016 roku wskazują, że już w tym czasie z sieci wodociągowej korzystało niemal 92% ogółu ludności. W miastach wodę z tego źródła użytkowało prawie 97% ogółu, natomiast na terenach wiejskich było to około 85%.

Ilość osób, do których jest dostarczana woda z sieci wodociągowej stale się zwiększa, jednak mimo to w niektórych miejscach doprowadzenie instalacji okazuje się niemożliwe bądź po prostu nieopłacalne.

W takich przypadkach mieszkańcy są zmuszeni do korzystania z własnych ujęć wody, najczęściej w postaci studni kopanych lub głębinowych. Więcej na ten temat w serii artykułów: Woda ze studni bez tajemnic. Część 1, Woda ze studni bez tajemnic. Część 2 i Woda ze studni bez tajemnic. Część 3.

Mimo tego, że woda z własnego ujęcia praktycznie nic nie kosztuje, a dostęp do niej jest stały i niczym nieograniczony, to i tak eksperci radzą, by jeśli istnieje taka możliwość, do celów spożywczych i użytkowych wykorzystywać wodę wodociągową. Z jakiego powodu?

Przede wszystkim ze względów bezpieczeństwa. Woda wodociągowa zanim trafi do konsumentów, najpierw jest uzdatniana i dezynfekowana. Jej jakość sprawdza się w zakładzie kilkukrotnie w ciągu dnia. Sama jakość wody przesyłanej do konsumentów musi w pełni odpowiadać obowiązującym w Polsce normom zapisanym w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi.

Zupełnie inaczej jest w przypadku własnych ujęć wody. Właściciele sami muszą zainteresować się jakością wody, którą użytkują na co dzień. Sami też muszą zadbać o to, by była bezpieczna i nie zawierała żadnych substancji chemicznych, które mogłyby szkodzić zdrowiu i mieć negatywny wpływ na stan techniczny instalacji, a już na pewno nie powinna zawierać mikroorganizmów. Dlaczego? O tym w artykule: Bakterie w wodzie ze studni

Woda wodociągowa - tylko bez obaw

Obecnie wiele lokalnych zakładów wodociągowych prowadzi kampanie mające na celu obalenie wszelkich mitów dotyczących wody kranowej. Tych nadal krąży całe mnóstwo, a niektóre z nich utarły się na tyle mocno, że woda z kranu nie stanowi głównego źródła nawet wody przeznaczonej do obróbki termicznej w wielu gospodarstwach domowych.

Tymczasem woda pochodząca z wodociągów jest zdatna do spożycia i można jej bezpiecznie używać do przyrządzania dań i napojów gorących, o czym informują liczne reklamy radiowe, telewizyjne, a nawet billboardy.

Czy woda wodociągowa wymaga uzdatniania?

Choć to wodociągi dbają, by woda spełniała wszystkie normy i z całą pewnością nie można jej zarzucić żadnych odstępstw od obowiązujących standardów, to jednak spora część konsumentów nie jest do końca zadowolona z jakości wody, jaka płynie z ich kranów.

Najczęściej powodem niezadowolenia jest smak i zapach wody, które nie odpowiadają w pełni gustom odbiorców. Wśród kłopotów wymieniany jest także osad gromadzący się na dnie czajnika, w ekspresie do kawy, ale także w łazience. Ponadto konsumenci czasem zauważają drobne zanieczyszczenia w wodzie.

Choć nie ma żadnych przeciwwskazań do spożywania i użytkowania wody wodociągowej, a jej uzdatnianie nie jest koniecznością, to urządzenia do filtracji wody znajdują swoje miejsce w wielu domach. Z jakiego powodu?

Zanieczyszczenia mechaniczne w wodzie

Jedną z przyczyn może być choćby stan magistrali w budynku docelowym. To dość spory problem zwłaszcza w starym budownictwie, gdzie rury nie przechodziły odpowiedniej konserwacji przez wiele lat lub są już w takim stanie, że nadają się do wymiany.

W takich przypadkach wraz z przepływającą wodą do odbiorcy mogą przedostawać się cząstki oderwanego osadu, opiłki rdzy oraz inne zanieczyszczenia, wpływające na zmianę walorów organoleptycznych wody.

Powodem obniżenia jakości wody z kranu mogą okazać się również okresowe prace lub niespodziewane awarie instalacji wodociągowej. Po zakończeniu działań u odbiorców często obserwowana jest zmiana barwy wody oraz spora mętność. Więcej w artykule: Mętna woda z kranu - jaka jest przyczyna?

Wysoki stopień twardości wody

Dość kontrowersyjną sprawą pozostaje twardość wody. Według obowiązującego rozporządzenia ten wskaźnik może wynosić od 60 do nawet 500 mg CaCO3/l. To szeroki zakres wynikający z braku negatywnych konsekwencji zdrowotnych, nawet przy spożywaniu bardzo twardej wody.

Choć woda o wysokim stopniu twardości faktycznie jest bogata w minerały takie jak magnez czy wapń, to jednak warto zwrócić uwagę na inne aspekty jej użytkowania, niż tylko te związane ze zdrowiem.

Przede wszystkim regularne użytkowanie twardej wody ma spory wpływ na stan techniczny instalacji. Odkładający się osad po twardej wodzie to główny powód mniej wydajnego działania i awarii kotła grzewczego, szybszego powstawania korozji, mniejszego przepływu, zmniejszenia światła rur, lokalnych przegrzań.

Twarda woda może prowadzić do spadku żywotności komponentów w sprzętach AGD, szybszego zużycia. Należy też mieć na uwadze, że im twardsza woda, tym większe napięcie powierzchniowe. To oznacza większe zużycie detergentów i środków czystości, a zarazem ich gorszą efektywność.

Oprócz tego korzystanie z twardej wody wiąże się z pogorszeniem stanu skóry i włosów, niezadowalającymi efektami prania i mycia, nieestetycznym wyglądem potraw i napojów przygotowywanych na bazie takiej wody.

Więcej o twardej wodzie można przeczytać w artykułach: Czy w Polsce woda jest twarda?, Czy twarda woda szkodzi? Wszystko o wodzie z kamieniem, Zmiękczacz wody czy twarda woda? Co się bardziej opłaca?

Chlor w wodzie

Przyczyną smaku i zapachu wody nie do końca odpowiadającym konsumentom mogą okazać się związki chloru, które pozostają w wodzie po dezynfekcji. Chlorowanie nadal jest jednym z najpopularniejszych sposobów na zabezpieczenie wody przed skażeniem mikrobiologicznym. Chlor to silny środek utleniający, a koszt jego dozowania nie jest zbyt wysoki.

Oprócz negatywnego wpływu na właściwości organoleptyczne, chlor zawarty w wodzie może też niekorzystnie oddziaływać na skórę i włosy. Jego obecność jest szczególnie niepożądana w przypadku osób cierpiących na problemy z nadwrażliwością skóry bądź choroby skórne, jak egzema.

Chlor niszczy warstwę lipidową skóry. Przez to skóra staje się bardziej narażona na oddziaływanie środków chemicznych oraz promieni słonecznych, łatwiej ulega podrażnieniom.

Sposoby na poprawę jakości wody

Z wymienionymi wyżej kłopotami na szczęście można sobie poradzić w sposób szybki i wydajny. Polecane rozwiązania nie wymagają wiele uwagi w okresie eksploatacji, nie generują też wysokich kosztów utrzymania.

Redukcja zanieczyszczeń mechanicznych

Z zanieczyszczeniami mechanicznymi bez większych problemów poradzi sobie filtr narurowy z odpowiednim wkładem filtracyjnym. Na rynku można znaleźć wiele rozwiązań w tym zakresie, a więc dostosowanie do panujących w danym gospodarstwie warunków i potrzeb nie powinno być trudne.

Podczas przepływu wody przez filtr mechaniczny ta jest dokładnie oczyszczana z drobnych cząstek stałych, a następnie kierowana dalej na instalację. Filtry narurowe tego typu stanowią często etap filtracji wstępnej przed innymi urządzeniami filtracyjnymi. To doskonały sposób na ochronę głowicy sterującej lub innych komponentów przed zapchaniem. Więcej na ten temat w artykule: Narurowy filtr mechaniczny - co warto wiedzieć przed wyborem?

W niektórych przypadkach, zwłaszcza przy mocno zanieczyszczonej mechanicznie wodzie, alternatywnym rozwiązaniem są kolumny filtracyjne, o których można dowiedzieć się więcej czytając: Kolumna filtracyjna - do czego służy? Kiedy jest potrzebna?

Poprawa jakości wody w kuchni

Jeśli woda płynąca z kranu pozostawia wiele do życzenia pod względem smaku czy zapachu, warto zastosować filtr kuchenny. Przy wodzie wodociągowej bardzo dobrze sprawdza się ultrafiltracja. To niewielki filtr przepływowy, który nie powoduje odrzutu wody do kanalizacji, a w wodzie zostają zachowane wszystkie naturalnie występujące minerały. Za pośrednictwem kilku etapów filtracji, w tym membrany ultrafiltracyjnej i wkładu węglowego, usuwane są substancje odpowiedzialne za pogarszanie właściwości organoleptycznych wody. Przykładem może być Ecoperla Profine POU, o której więcej w recenzji: Smaczna woda z kranu? Z Ecoperla Profine POU to proste!

Sposobem na poprawę jakości wody w kuchni może być także system odwróconej osmozy. Tutaj propozycji jest naprawdę wiele. Od systemów odwróconej osmozy z powłoką bakteriostatyczną, dzięki której woda zawsze będzie oczyszczana w sposób higieniczny (Atlas Filtri OASIS DP SANIC), przez odwróconą osmozę zapewniającą wodę o właściwościach prozdrowotnych (Ecoperla Rosa), po nowoczesne urządzenia bez zbiornika, jak Ecoperla Revo.

O tym, który wybór będzie lepszy można przeczytać w artykule: Kiedy wybrać system ultrafiltracji, a kiedy odwróconą osmozę?

Redukcja stopnia twardości wody

Choć istnieje wiele różnych sposobów na walkę ze skutkami twardej wody, to za jeden z najskuteczniejszych z całą pewnością uznawane są centralne zmiękczacze wody.

To urządzenia wyposażone w specjalną żywicę jonowymienną, o której działaniu można dowiedzieć się z artykułu: Wymiana jonowa - jak to działa w zmiękczaczach wody?

O samych zmiękczaczach wody, ich wadach i zaletach, informacje można znaleźć w artykule: Plusy i minusy zmiękczacza wody. Czy warto go mieć w domu?

Do domów jednorodzinnych najczęściej wybierane są kompaktowe zmiękczacze wody, takie jak Ecoperla Toro 24 czy Ecoperla Slimline 24, Ecoperla Vita 25. Wśród proponowanych urządzeń można znaleźć serie z nowoczesnymi udogodnieniami, jak choćby sterowanie poprzez aplikację, co zapewnia na przykład Erie IQsoft Eco.

W przypadku większego zużycia wody lub bardzo wysokiego stopnia twardości, można wybrać dwuczęściowy zmiękczacz wody, jak Ecoperla Softower.

Redukcja chloru z wody

Najbardziej wydajnym sposobem redukcji chloru z wody jest węgiel aktywny (dowiedz się więcej: Węgiel aktywny - niezwykły materiał filtracyjny). Można go zastosować na mniejszą skalę, do oczyszczania wody pitnej - wkłady węglowe znajdują się w praktycznie każdym filtrze kuchennym. Chlor można też usuwać z wody kierowanej na całą instalację. W takich przypadkach najlepszym sposobem będzie zastosowanie kolumny węglowej.

O kolumnach węglowych można przeczytać tutaj: Kolumny węglowe - kiedy warto je stosować? Te centralne urządzenia doskonale radzą sobie nie tylko ze związkami chloru, ale i innymi substancjami mającymi niekorzystny wpływ na właściwości organoleptyczne wody. Dzięki nim woda staje się idealna nie tylko do celów spożywczych, ale i w pełni przyjazna podczas kąpieli.

Zestawy filtracyjne - popularność stale rośnie

Wśród właścicieli gospodarstw domowych są tacy, którzy o jakość wody chcą zadbać na własną rękę kompleksowo i mieć pewność, że korzystają z takiej o idealnych parametrach. W związku z chęcią zapewnienia sobie maksimum komfortu korzystania z wody, decydują się na montaż nie jednego urządzenia filtracyjnego, a całego zestawu.

W przypadku czerpania wody z sieci wodociągowej w skład takiego zestawu zazwyczaj wchodzi filtr wstępny, zmiękczacz wody oraz kolumna węglowa. Niektórzy decydują się na dodatkowe zabezpieczenie przed skażeniem mikrobiologicznym w postaci lampy bakteriobójczej.

Jeśli w pomieszczeniu gospodarczym nie ma miejsca na montaż kolumny węglowej i zmiękczacza wody, można zdecydować się na urządzenie 2 w 1, czyli kompaktowy zmiękczacz wody z węglem aktywnym. Przykładem takiego produktu jest Ecoperla Hero. Jego recenzję można przeczytać tutaj: Ecoperla Hero - podwójna filtracja w jednej obudowie

Dopasuj jakość wody do swoich potrzeb

Choć woda wodociągowa jest naprawdę dobrej jakości, to wiele osób życzy sobie, aby była w pełni dopasowana do ich indywidualnych potrzeb. Uzdatnianie wody w tym przypadku nie jest koniecznością, lecz pozwala na pełne dostosowanie wody do wymagań i właśnie z tego powodu wiele osób decyduje się na zastosowanie urządzeń filtracyjnych w swoich domach.