Czy można pić wodę z manganem?

Mangan w wodzie, choć nie jest toksyczny dla człowieka, zwiększa prawdopodobieństwo, że osiedlą się w niej bakterie. Namnażające się w takim środowisku patogeny mogą być z kolei przyczyną różnych problemów zdrowotnych. Czy zatem można pić wodę z manganem? Jak zadbać o czystość kranówki?

Normy manganu w wodzie w Polsce

Dopuszczalne stężenie manganu, określone w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, wynosi 0,05 mg/l. Podwyższone stężenie manganu w wodzie występuje najczęściej w obecności żelaza. Z czego wynika taka zależność? Skąd się bierze mangan w wodzie?

Mangan w wodzie ze studni

Tuż po żelazie, mangan jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych pierwiastków w skorupie ziemskiej. Pierwiastkowy mangan występuje zarówno w wodach powierzchniowych, jak i podziemnych. Jego naturalnym źródłem są zazwyczaj skały magmowe i osadowe, które rozpuszczają się w obecności jonów siarczanowych.

Zdarza się jednak, że za obecność manganu w wodzie jest wynikiem przemysłowej działalności człowieka. Związki manganu wykorzystuje się bowiem do produkcji baterii, szkła, a nawet sztucznych ogni oraz w metalurgii jako składnik stopów. Mangan w wodzie to zazwyczaj problem w tych gospodarstwach, które korzystają z własnego ujęcia.

W środowisku wodnym występuje zazwyczaj na II i IV stopniu, przy czym w wodach o pH poniżej 7 przeważają dwuwartościowe jony manganu, natomiast w wodach o odczynie bardziej zasadowym, mangan pojawia się na wyższym stopniu utleniania i często wytrąca się w formie osadów.

Wpływ manganu na ludzkie zdrowie

Według wielu naukowych opracowań, mangan to minerał niezbędny dla ludzkiego organizmy, ale tylko w niewielkich ilościach. Odpowiada za wiele ważnych procesów zachodzących w organizmie, w tym m.in. za metabolizm aminokwasów, glukozy, cholesterolu i węglowodanów. Bierze również udział w procesach zachodzących w układzie rozrodczym, nerwowym i kostnym. Jest obecny w wielu tkankach, jednak największa ilość manganu znajduje się w mózgowiu, nerkach, wątrobie i trzustce. Choć mangan jest ważnym pierwiastkiem w kontekście zdrowia człowieka, zapotrzebowanie na niego jest stosunkowo małe i wynosi zaledwie 1-15 mg na dobę.

Głównym (ponad 80%) źródłem manganu jest odpowiednio zbilansowana dieta, w tym płatki owsiane, rośliny strączkowe, tofu, produkty zbożowe z pełnego ziarna, orzechy, gorzka czekolada, kakao, kasza jaglana, gryczana i jęczmienna, owoce morza i niektóre warzywa (szpinak, kalafior, buraki, jarmuż). Resztę zapotrzebowania na ten pierwiastek można uzupełnić pijąc wodę zawierającą mangan w składzie. Co to oznacza w praktyce? Spożywanie wody ze śladowymi ilościami manganu nie jest szkodliwe dla ludzkiego zdrowia, ale nadmiar tego pierwiastka jest pod wieloma względami uciążliwy w kontekście funkcjonowania całego gospodarstwa domowego. Z czego to wynika? Co powoduje mangan w wodzie?

Problemy wynikające z obecności manganu w wodzie

Mangan w wodzie w znaczący sposób zmienia wszystkie parametry organoleptyczne wody - barwę, smak oraz zapach oraz zwiększa jej mętność. W oczywisty sposób zniechęca to do picia takiej wody. To jednak zaledwie wierzchołek góry lodowej.

Konsekwencje wysokiego stężenia manganu w wodzie odczuwa się w całym domu. Woda, w której odnotowuje się duże stężenie manganu powoduje przebarwienia - w instalacji, na pranych tkaninach, na ceramice sanitarnej oraz na wszelkich powierzchniach, której mają z nią kontakt. Przeczytaj: Jak woda do prania wpływa na wygląd Twoich ubrań? Smolisty osad manganowy, jest nie tylko trudniejszy do usunięcia niż choćby związki żelaza, ale też tworzy idealne środowisko do namnażania się różnego rodzaju patogenów będących niejednokrotnie przyczyną wtórnego skażenia wody. W dodatku obniża także wydajność całej instalacji.

Warto przy tym pamiętać, że zmiana barwy wody, a także powstawanie osadów to zjawiska obecne nawet przy niskich stężeniach manganu. Aby zapewnić instalacji i armaturze zadowalającą czystość rekomenduje się utrzymanie normy 0,05 mg Mn/l.

Jak pozbyć się nadmiaru manganu z wody?

Walka ze skutkami korzystania z zamanganionej wody jest trudna, ale przy odrobinie wytrwałości przynosi dobre rezultaty. Z drugiej jednak strony, znacznie łatwiej jest zapobiegać powstawaniu smolistego osadu niż potem go usuwać.

Dobór odpowiedniej metody usuwania manganu należy poprzedzić wykonaniem profesjonalnej analizy wody. W przypadku ujęcia głębinowego warto zlecić zarówno badanie fizykochemiczne, jak i mikrobiologiczne, przy czym w kontekście usuwania manganu najważniejsze parametry do oznaczenia to: stężenie żelaza, odczyn pH, utlenialność, barwa i mętność.

Kiedy stężenie manganu w wodzie jest wysokie, najskuteczniejsza metoda walki z tym problemem to odżelaziacz i odmanganiacz wody. W kategorii tych urządzeń na rynku szczególnie wyróżnia się seria Ecoperla Sanitower. W tym przypadku niezbędny jest także zewnętrzny napowietrzacz oraz hydrofor ocynkowany. Mangan i żelazo obecne w wodzie wytrącają się w postaci trudnorozpuszczalnych osadów i są zatrzymywane przez złoże filtracyjne umieszczone wewnątrz butli, a czysta woda trafia do punktu poboru.

Przy mniejszych przekroczeniach można z powodzeniem zamontować odżelaziacz i odmanganiacz wody z wbudowaną komorą sprężonego powietrza. Proces wzbogacania wody w tlen odbywa się w tym przypadku wewnątrz butli ze złożem filtracyjnym. Takie rozwiązanie sprawdzi się doskonale w sytuacji, gdy Przedstawicielem takich urządzeń jest Ecoperla Oxytower. Nie potrzebuje obecności hydroforu bezprzeponowego, a może działać z przeponowym. Poznaj plusy i minusy odmanganiacza wody. Czy warto go mieć w domu?

Trzeci sposób usuwania manganu z wody to stacja wielofunkcyjna, dzięki której można usuwać z wody nawet pięć zanieczyszczeń jednocześnie. Oprócz manganu i żelaza, złoże multifunkcyjne eliminuje również jon amonowy, związki organiczne oraz wysoki stopień twardości wody. Stacja wielofunkcyjna bywa także montowana jako etap “doczyszczający” wodę po klasycznych odżelaziaczach i odmanganiaczach. Więcej na ten temat przeczytasz w artykule: Usuwanie manganu i żelaza z wody - poznaj metody ekspertów.

Usuwaj mangan z wody pod okiem profesjonalistów

Choć mangan nie stanowi bezpośredniego zagrożenia dla ludzkiego zdrowia, jego obecność w wodzie połączona ze zwiększonym stężeniem żelaza, bywa problematyczna z wielu powodów. Na szczęście istnieje wiele sprawdzonych sposobów usuwania tego pierwiastka szybko i skutecznie. Wątpliwości pojawiają się dopiero w kontekście wyboru właściwej metody. Jeśli nie wiesz, jak usuwać mangan z wody, skontaktuj się z nami. Wspólnie znajdziemy najbardziej optymalne rozwiązanie dopasowane do rodzaju instalacji, jakości wody oraz jej zużycia. Usuwaj mangan pod okiem profesjonalistów i zapomnij o problemie raz na zawsze.