Czarne osady na armaturze - skąd się wzięły?

Najczęściej w domach naszym oczom ukazuje się biały, kamienny osad. Powstaje on nie tylko na dnie czajnika, ale także w okolicy miejsc poboru wody – na wannie, pod prysznicem, przy kranach, na zlewach, baterii prysznicowej, szybach kabiny, ale także w kuchni. Większość z nas od razu skojarzy je z problemem twardej wody. Co jednak, jeśli występuje czarny osad? Skąd się bierze i jak z nim walczyć?

Niejednokrotnie już wspominaliśmy o tym, że woda ma różne mankamenty. Za jeden z największych i najbardziej dokuczliwych w gospodarstwach domowych uznawany jest osad, jaki po sobie pozostawia. Najczęściej mamy do czynienia z tym po twardej wodzie, który jest kruchy, w jasnym kolorze, jednak bardzo trudny do usunięcia. O samym kłopocie twardej wody można przeczytać więcej w artykule: Czy w Polsce woda jest twarda?

Co jednak, jeśli osady są twarde i smoliste? Takie zjawisko jest zdecydowanie rzadsze od osadów po twardej wodzie, jednak występuje, zwłaszcza na terenach wiejskich oraz wszędzie tam, gdzie korzysta się z wody z własnego ujęcia.

Czarny osad w łazience - spory problem!

Kłopot smolistego, ciemnego osadu występuje nie tylko przy wylewkach, wannie czy prysznicu. Niektórzy przekonują się o istnieniu kłopotu po podniesieniu pokrywy spłuczki. Tam najłatwiej zauważyć skalę zanieczyszczenia. Woda staje się ciemna, a na ścianach widać mnóstwo czarnych drobin.

Kłopotem staje się odczyszczenie tego rodzaju nalotów. W porównaniu z kamieniem kotłowym niekiedy okazuje się to znacznie trudniejsze, wymagające więcej energii oraz znacznie większych ilości środków czyszczących. Smolisty osad powoduje więc kilka problemów. Po pierwsze w grę wchodzi aspekt estetyczny. Po drugie wzrasta zużycie detergentów, co nie służy ani portfelowi właściciela, ani środowisku. Na środki czyszczące wydajemy znacznie więcej, bo potrzeba ich więcej na osiągnięcie odpowiednich efektów. Znacznie większe ilości środków chemicznych trafiają do kanalizacji, co nie oddziałuje korzystnie na ekosystem i stan wód. Ponadto poświęcamy dużo czasu na doczyszczenie powierzchni, a przecież można by było go wykorzystać w zupełnie inny sposób. Niekiedy intensywne szorowanie doprowadza też do zanikania powłoki ochronnej na umywalkach czy wannie. Przez to zanieczyszczenia jeszcze lepiej przylegają do powierzchni i tworzy się błędne koło, prowadzące do znacznie szybszego wyniszczania się armatury.

Już wiemy, co potrafi spowodować czarny osad, jednak co właściwie stanowi jego przyczynę? Skąd się bierze i kiedy najbardziej powinniśmy się go obawiać?

Mangan przyczyną powstawania czarnych osadów!

Czarny, smolisty osad to w rzeczywistości wytrącony z wody mangan! Ta substancja występująca w przekroczeniach jest zjawiskiem, z którym dość często mogą spotkać się właściciele własnych ujęć. Sam osad nie jest jednak jedynym skutkiem występowania manganu w wodzie. Przede wszystkim jest to substancja mająca spory wpływ na barwę oraz mętność wody. To kłopoty z właściwościami organoleptycznymi, które można zauważyć najszybciej. Jeśli występuje w naprawdę dużych przekroczeniach, dodatkowo ma wpływ na zmianę smaku oraz zapachu wody na niezwykle niekorzystne.

Mangan jest substancją, która najczęściej jest pochodzenia naturalnego. Bardzo rzadko zdarza się, aby to działalność człowieka miała realny wpływ na przedostawanie się wysokich stężeń manganu do wody. Występuje zarówno w wodach głębinowych, jak i powierzchniowych. Do wód przenika najczęściej z utworów geologicznych. Do nieczęstych należą sytuacje, kiedy w wodzie mamy do czynienia tylko i wyłącznie z przekroczeniami manganu. Zazwyczaj wysokie stężenia tej substancji towarzyszą przekroczeniom żelaza w wodzie, o którym więcej w artykule: Dlaczego żelazo w wodzie to problem? Szczegółowe informacje dotyczące samego manganu w wodzie zostały natomiast dokładnie opisane w artykule: Czy manganu w wodzie trzeba się obawiać?

Jak powstaje osad po manganie?

W wodach podziemnych, które charakteryzują się odczynem pH niższym niż 7, mangan występuje zazwyczaj w formie rozpuszczonej. To oznacza, że nie jest tam praktycznie dostrzegalny, ponadto w takiej postaci nie ma zbyt wielkiego wpływu na właściwości organoleptyczne wody. Mangan może przybrać formę nierozpuszczalną w wodach o wyższym odczynie i potencjale utleniającym. Wtedy widoczne zmiany związane z jakością wody mogą występować nawet przy stężeniu wynoszącym zaledwie 0,02 mg Mn/l.

Kiedy woda podziemna ma styczność z tlenem, na przykład podczas poboru z kranu, może dochodzić do utleniania manganu z form rozpuszczalnych do nierozpuszczalnych. To właśnie utlenianie powoduje, że mangan wytrąca się w postaci czarnego, smolistego osadu. Dzieje się tak przy stosunkowo wysokich stężeniach. Więcej na ten temat także w artykule: Czysta woda zmienia barwę na brązową - dlaczego tak się dzieje?

Osad nie tylko w widocznych miejscach

Choć do tej pory skupiliśmy się tylko na osadzie manganowym, występującym na zewnątrz, prawdą jest, że taki sam zbiera się także wewnątrz instalacji, urządzeń AGD, prowadząc do ich awarii, zapychania, zmniejszenia wydajności przepływu. Ponadto w osadzie gromadzącym się wewnątrz rur mogą powstawać bakterie manganowe. Nie są zagrożeniem dla zdrowia, jednak stanowią idealne środowisko do powstawania biofilmu. W nim z kolei może dochodzić do zasiedlania się mikroorganizmów stanowiących realne zagrożenie dla zdrowia człowieka. Jest to więc prosta droga do prawdopodobnego powstania wtórnego skażenia wody w instalacji.

Osad manganowy pozostaje również na pranych tkaninach. Wiele osób, nawet niekiedy korzystających z wody wodociągowej, uskarża się na zabrudzenia widoczne zwłaszcza na białych rzeczach – szarzeją, są pełne osadów, najczęściej wyglądają na zniszczone i niemożliwe do odratowania.

Jak usuwać mangan z wody?

Branża uzdatniania wody proponuje kilka sposobów na redukcję manganu. Zanim jednak wybierzemy urządzenie, powinniśmy zacząć od zlecenia profesjonalnej analizy wody. Zbadanie właściwości fizykochemicznych da pełny ogląd na parametry wody. Może okazać się, że mangan nie jest jedynym problemem. Więcej na temat analizy wody w artykule: Analiza wody - wszystko, co musisz wiedzieć przed zleceniem

Dobór właściwego urządzenia służącego redukcji manganu z wody jest uzależniony nie tylko od stężenia tej substancji. Pod uwagę bierze się także inne czynniki, jak: stężenie żelaza, stopień twardości wody, barwę, mętność, utlenialność, ale także parametry z instalacji, takie jak choćby zużycie wody w gospodarstwie domowym, warunki panujące w miejscu montażu.

Najpopularniejszym wyborem, a zarazem najbardziej efektywnym sposobem na usuwanie przekroczeń manganu jest zastosowanie specjalistycznego urządzenia zwanego odżelaziaczem i odmanganiaczem wody. Najlepiej wybierać produkty działające ze wstępnym, zewnętrznym napowietrzaniem wody. Przede wszystkim ze względu na to, że radzą sobie doskonale nawet z większymi przekroczeniami, przy dużym zużyciu wody. Ponadto są bardzo ekonomiczne – do regeneracji wymagają jedynie płukania wodą.

Jedną z solidnych propozycji, wykonaną z naprawdę trwałych i dobrych jakościowo materiałów jest Ecoperla Sanitower. To urządzenie od polskiej marki Ecoperla wykorzystujące w swoim działaniu zjawisko katalizy. Ecoperla Sanitower jest dostępny w czterech rozmiarach do wyboru. To nie tylko wysokiej jakości dokładnie wyselekcjonowane złoże, ale także głowica sterująca od jednego z najbardziej cenionych producentów na świecie – amerykańskiej firmy Clack. Więcej na jego temat w recenzji:

Jeśli tylko pozwalają na to parametry, a w domu zamontowany jest hydrofor membranowy, dobrym wyborem może być odżelaziacz i odmanganiacz z wbudowaną komorą sprężonego powietrza. Takim produktem jest Ecoperla Oxytower. Woda wpływa bezpośrednio do urządzenia, gdzie jest wstępnie napowietrzana dzięki obecności komory sprężonego powietrza. Następnie trafia bezpośrednio na złoże, na którym odbywa się proces katalizy. Zanieczyszczenia są zatrzymywane, natomiast do użytkownika trafia tylko i wyłącznie oczyszczona woda. Więcej na ten temat w recenzji odżelaziacza i odmanganiacza wody Ecoperla Oxytower:

Jeśli w wodzie wystąpiło kilka rodzajów zanieczyszczeń, dobrym sposobem na redukcję manganu z wody może być stacja wielofunkcyjna. Te urządzenia są w stanie usunąć do pięciu najczęściej występujących zanieczyszczeń w wodzie, w tym nie tylko mangan, ale i żelazo, jon amonowy, związki organiczne. Czym dokładnie są stacje wielofunkcyjne? O tym w artykule: Do czego służą stacje wielofunkcyjne? Do wyboru są modele kompaktowe, jak Ecoperla Multicab oraz modele dwuczęściowe o dużej wydajności. Takim jest Ecoperla Multitower. O innych sposobach usuwania manganu z wody przeczytacie w artykule: Usuwanie żelaza i manganu z wody - poznaj metody ekspertów

Skuteczna walka z manganem!

Mangan jest zanieczyszczeniem, które zdecydowanie potrafi dać się we znaki. Walka z nim może być naprawdę skuteczna i dawać efekty znacznie przerastające oczekiwania. Potrzebujesz pomocy w doborze właściwego urządzenia do uzdatniania wody? Skontaktuj się z nami.